حقایق باورنكردنی درباره نهنگ آبی
بزرگ تر از دایناسورها با قلب 180 کیلویی!
کوتاه کننده لینک: در صورتیکه تنها تعداد اندکی از نهنگ های آبی که زمانی به شکل گسترده در دریاها پرسه می زدند، باقی مانده است، حالا بنظر می رسد تعداد این بزرگترین حیوانات روی کره زمین درحال افزایش است. اما حقایقی جالب، عجیب و حتی باورنکردنی در مورد آنها وجود دارد که در این گزارش بر شما عیان می شوند.
به گزارش کوتاه کننده لینک به نقل از ایسنا، نهنگ آبی یا وال آبی با نام علمی Balaenoptera musculus بزرگترین حیوان روی زمین است که با اندازه و ملایمت اعجاب انگیز خود، هیبت شگفت انگیزی دارد.
پنج زیرگونه شناخته شده از نهنگ آبی وجود دارد که شامل نهنگ آبی شمالی، نهنگ آبی قطب جنوب(بزرگترین گونه)، نهنگ آبی اقیانوس هند شمالی، نهنگ آبی کوتوله و نهنگ آبی شیلیایی است.
نهنگ های آبی را می توان در تمام اقیانوس های اصلی به جز قطب شمال یافت.
نهنگ های آبی به طور معمول دور از سواحل یافت می شوند و بصورت فصلی به محلهای تکثیر و تغذیه خود مهاجرت می کنند. با این وجود، آنها بیشتر در خلیج کالیفرنیا در مکزیک، در امتداد سواحل کالیفرنیا، در خلیج سنت لارنس در کانادا و سواحل سریلانکا دیده می شوند.
امروزه تنها کسری از تعداد نهنگ های آبی که زمانی در دریاها پرسه می زدند، باقی مانده است که به سبب شکار بی رویه آنهاست، برای اینکه روغن نهنگ زمانی بسیار باارزش بود.
نهنگ های آبی از سال ۱۹۶۶ از شکار محافظت می شوند و امروزه بنظر می رسد که جمعیت تعدادی از گونه ها به آرامی درحال افزایش و بهبود است. اینگونه حیوانی هنوز در لیست قرمز اتحادیه بین المللی صیانت از محیط زیست(IUCN) و زیرگونه قطب جنوب آن به عنوان در معرض خطر انقراض لیست شده است. تصور می شود جمعیت نهنگ های آبی قطب جنوب کمتر از یک درصد از پیش از صید آنها باشد.
اتحادیه بین المللی صیانت از طبیعت که بیشتر با نام اختصاری آی یوسی ان(IUCN) شناخته می شود، سازمانی بین المللی با هدف صیانت از منابع طبیعی در سراسر کره زمین است. ماموریت آی یوسی ان تأثیرگذاری، تشویق و کمک به جوامع سراسر جهان برای حفظ طبیعت و حصول اطمینان از این است که هرگونه استفاده از منابع طبیعی و محیط زیست یک بهره گیری عادلانه و پایدار باشد. تصور می شود جمعیت نهنگ های آبی قطب جنوب کمتر از یک درصد از پیش از صید آنها باشد.
لیست قرمز آی یوسی ان یا لیست سرخ گونه ها که به اختصار لیست سرخ نیز خوانده می شود، فراگیرترین مرجع بررسی وضعیت حفاظت گونه های زنده در جهان است. اتحادیه بین المللی صیانت از طبیعت که این لیست را منتشر می کند، اصلی ترین مرجع در جهان جهت بررسی وضعیت بقای جانوران است. در عین حال لیست هایی نیز از وضعیت گونه های در خطر توسط گروه ها و کشورها منتشر می شوند که برآوردی از وضعیت انقراض اینگونه ها در یک منطقه خاص هستند.
لیست سرخ بر پایه معیارهای دقیق در ارتباط با وضعیت انقراض هزاران گونه تهیه می شود. این معیارها برای همه جانوران در هر منطقه ای از جهان یکی هستند. هدف از تهیه این لیست، آگاه کردن مردم و سیاست مداران در ارتباط با وضعیت جانوران و کمک به جامعه جهانی در کم کردن میزان منقرض شدن گونه ها است.
IUCN تلاش می کند تا برآورد خود از هر جاندار را در هر پنج سال یا حداکثر ۱۰ سال یک دفعه بازنگری و به روز کند. این کار در روندی با همکاری چندین بازبین گروه تخصصی نجات صورت می پذیرد.
۱۰ حقیقت اعجاب انگیز در مورد نهنگ آبی
۱. نهنگ آبی بزرگترین حیوان تاریخ زمین
یکی از واقعیت هایی که شاید غیر منتظره باشد، این است که نهنگ آبی بزرگترین موجودی است که تا حالا روزی زمین زیسته و بله، این شامل دایناسورها نیز می شود. بزرگترین نهنگ آبی که تا حالا ثبت شده حدود ۲۰۰ تن وزن و ۳۳ متر طول داشته است که به اندازه طول سه اتوبوس است.
همانطور که انتظار می رود، اندام های این حیوان نیز بسیار بزرگ است. به عنوان مثال سرخرگ های نهنگ آبی به قدری بزرگ است که یک کودک انسان می تواند در آن شنا کند یا قلب نهنگ آبی به اندازه یک خودروی کوچک است، اما نسبت به یک خودرو وزن بسیار کمتری دارد و وزن آن حدود ۱۸۰ کیلوگرم است. زبان آنها به تنهایی می تواند به وزن یک فیل باشد. سرخرگ های نهنگ آبی به قدری بزرگ است که یک کودک انسان می تواند در آن شنا کند
با این وجود، مغز نهنگ آبی نسبت به بقیه اعضای بدنش بسیار کوچک است و تنها در حدود ۵.۵ کیلوگرم وزن دارد. بااینکه این وزن هم مغز این حیوان را به یکی از بزرگترین مغزها میان حیوانات تبدیل می کند.
۲. نهنگ آبی دندان ندارد
نهنگ آبی یک نهنگ آب بازسان بی دندان یا اصطلاحا «نهنگ بالین» است، به این معنا که بجای دندان دارای صفحات شانه ای از جنس ماده ای به نام بالین(Baleen) است. بالین از کراتین تولید شده است، همان پروتئینی که ناخن ها و موهای ما را می سازد.
آب بازسانیان بی دندان یا نهنگان بی دندان یکی از دو زیرراسته های آب بازسانان هستند که شامل چهار تیره و پانزده گونه می شوند. خاصیت اصلی این جانوران دارا بودن یک صفحه شانه ای بجای دندان در دهان است. این خاصیت آنها را از آب بازسانیان دندان دار متمایز می کند. سنگواره آب بازسانان بی دندان نشان میدهد که آنها قبل از فرگشتِ صفحه های شانه ای دارای دندان بودند.
صفحه های شانه ای که با نام والانه و استخوان نهنگ نیز خوانده می شوند، صفحه هایی عمودی در فک بالایی نهنگ های بی دندان هستند که آنها را قادر می سازند تا با فیلتر کردن و تصفیه آب دریا، موجودات کوچک سخت پوست موجود در آنرا به دام بیندازند.
بسته به نوع گونه، طول صفحه های شانه ای می تواند از ۰٫۵ تا ۳٫۵ متر تغییر کند. بعضی نهنگ ها همچون نهنگ قطبی صفحه های شانه ای بلندتری نسبت به دیگران دارند. وزن این صفحه ها می تواند تا ۹۰ کیلوگرم نیز برسد. موهای ریز انتهای هر صفحه «موی والانه» یا «موی صفحه شانه ای» خوانده می شوند. این موها در نهنگ سئی(Sei) به شدت آغشته به کلسیوم هستند، چونکه کلسیوم، سختی آنها را بالا می برد.
نهنگ های بالین، کریل می خورند. کریل ها سخت پوستان آبزی کوچکی شبیه به میگو هستند. این بی مهرگان در آب های همه اقیانوس های جهان یافت می شوند. نام کریل از زبان نروژی به مفهوم «بچه کوچک ماهی» می آید. کریل بخش مهمی از زنجیره غذایی را تشکیل می دهد و در نزدیکی پایین هرم غذایی قرار دارد چونکه از فیتوپلانکتون ها تغذیه می کند و آنها را به منبعی غذایی مناسب حال خیلی از جانوران بزرگتر که کریل منبع اصلی تغذیه شان محسوب می شود، تبدیل می کند. یک نهنگ آبی در فصل اوج تغذیه ممکنست روزانه تا ۴۰ میلیون کریل معادل بیش از ۳.۵ تن مصرف کند.
یک نهنگ آبی در فصل اوج تغذیه ممکنست روزانه تا ۴۰ میلیون کریل معادل بیش از ۳.۵ تن مصرف کند. نهنگ ها با بلعیدن حجم زیادی از آب تغذیه می کنند. سپس زبان بزرگ آنها آب را بوسیله صفحات شانه ای(بالین) که روی هم قرار گرفته اند خارج می کند و کریل ها را پشت آن نگه می دارد تا سپس بلعیده شوند.
۳. فرگشت نهنگ های آبی از یک پستاندار چهار پای خشکی زی در حدود ۴۸ میلیون سال قبل
مانند همه نهنگ ها، نهنگ آبی نیز از یک پستاندار چهار پا که حدود ۴۸ میلیون سال پیش روی خشکی زندگی می کرده، تکامل یافته اند. جد باستانی آنها که پاکیستوس(Pakicetus) نام داشته، تنها حدود ۱.۸ متر طول داشته است.
نهنگ های دندان دار بعد از حرکت به اقیانوس ها، نحوه تغذیه فیلتری خودرا تکامل دادند و با سازگاری با افزایش فراوانی غذا، بزرگ تر شدند. این پروسه بعد از افزایش بالا آمدن اقیانوس ها که حدوداً پنج میلیون سال پیش رخ داد و منجر به فراوانی کریل شد، شتاب گرفت.
اندازه عظیم نهنگ آبی نیز احتمالاً ناشی از تخصص آنها در تغذیه انبوه باشد، چونکه دهان و بدن بزرگی دارند که آنها را قادر می سازد کریل بیشتری را نسبت به سایر گونه ها جذب کنند.
۴. ظرفیت اعجاب انگیز ریه های نهنگ آبی
ریه های نهنگ های آبی می تواند حدود ۵۰۰۰ لیتر هوا را در خود جای دهد. برای مقایسه بد نیست بدانید که ریه های انسان می توانند تنها حدود شش لیتر هوا را در خود نگه دارند. همین طور سرعت بازدم نهنگ های آبی می تواند به حدود ۶۰۰ کیلومتر در ساعت برسد. ریه های نهنگ های آبی می تواند حدود ۵۰۰۰ لیتر هوا را در خود جای دهد.
نهنگ های آبی می توانند تا یک ساعت زیر آب بمانند که به سبب توانایی آنها در ذخیره اکسیژن در گلبول های قرمز خون است.
۵. نهنگ های آبی از پر سر و صداترین حیوانات روی کره زمین هستند
صدای نهنگ های آبی شامل یک مجموعه نبض و صداهایی مانند ناله و زاری است. فرکانس صدای آنها برای شنیده شدن توسط انسان خیلی کم است، برای اینکه آنها می توانند تنها با فرکانس ۱۴ هرتز ارتباط برقرار کنند.
از آنجا که صداهای با فرکانس پایین با پراکندگی، اعوجاج و تلفات انتقال کمتر حرکت می کنند، تصور می شود که نهنگ های آبی می توانند در فواصل بسیار زیادی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و منظور از فواصل زیاد، فاصله بیش از ۱۶۰۰ کیلومتری است.
نهنگ ها در اعماق آب از این نوع برقراری ارتباط مانند سونار با گوش دادن به پژواک صداهایشان هنگام بازگشت از پستی و بلندی های کف اقیانوس، کوه های اعماق دریا و خطوط ساحلی استفاده می نمایند و نقشه ای ذهنی از اقیانوس ایجاد می کنند که به آنها اجازه می دهد در اعماق اقیانوس که فاقد نور است، حرکت کنند.
۶. نهنگ های آبی به سرعت رشد می کنند و عمری طولانی دارند
نهنگ های آبی حدود یک سال دوره حاملگی دارند و بچه نهنگ ها با وزنی بیش از ۳ تن و طول حدود ۲۵ فوت(۷.۶ متر) به دنیا می آیند که آنها را از بدو تولد در زمره بزرگترین حیوانات جهان قرار می دهد.
نهنگ ها پیش از این که بچه هایشان را از شیر بگیرند، به آنها حدود هشت ماه تا یک سال شیر می دهند و بچه ها در طول این زمان روزانه ۹۰ کیلوگرم وزن اضافه می کنند. ضمن این که شیر نهنگ بسیار غلیظ است و ۳۰ تا ۴۰ درصد چربی دارد. بچه نهنگ روزانه ۹۰ کیلوگرم وزن اضافه می کند
نهنگ های آبی همین طور بلندترین طول عمر را میان حیوانات دارند. پژوهشگران با شمارش لایه های داخل گوش موم مانند در نهنگ های مرده، سن آنها را اندازه گیری می کنند. پیرترین نهنگی که با بهره گیری از این روش پیدا شده ۱۱۰ سال سن داشته است.
در کل، میانگین عمر نهنگ های آبی حدود ۸۰ تا ۹۰ سال است.
۷. نهنگ های آبی از بالای سرشان نفس می کشند
نهنگ های آبی مانند سایر آب بازسانان از دهان یا بینیِ جلوی صورتشان نفس نمی کشند، بلکه از سوراخ بالای سرشان تنفس می کنند. در حقیقت نهنگ های آبی دو سوراخ هوایی دارند. محل این سوراخ های هوا در بالای سرشان به نهنگ ها اجازه می دهد در صورتیکه فقط بالای سرشان در معرض هوا قرار می گیرد. نفس بکشند و بعد از هر تنفس، ماهیچه های قوی آنها سوراخ های هوا را محکم می بندند تا آب وارد ریه های نهنگ نشود.
۸. نهنگ های آبی می توانند هم نوعان خودرا از هم تشخیص دهند
هر نهنگ آبی دارای یک علامت منحصر به فرد است که آنرا از سایر نهنگ های آبی متمایز می کند. در حقیقت، علایم پوستی هر نهنگ آبی منحصر به فرد است که کمی شبیه به اثر انگشت انسان است.
پژوهشگران از این موارد برای شناسایی نهنگ ها و کسب اطلاعات بیشتر در مورد بوم شناسی، جمعیت، طول عمر و مسیرهای مهاجرت آنها استفاده می نمایند.
پژوهشگران کاتالوگ هایی از تک تک نهنگ ها ساخته اند که با چسباندن برچسب های ماهواره ای روی آنها، حرکات آنها را ردیابی می کنند و آنها را مورد مطالعه قرار می دهند.
۹. خوابیدن در حالت بیداری!
نهنگ های آبی مانند سایر پستانداران دریایی تمام عمر خودرا در دریا می گذرانند. اما باتوجه به نیاز آنها به هوا، چگونه بدون غرق شدن می خوابند؟
پژوهشگران دریافته اند که نهنگ های آبی از استراتژی های مختلفی برای خوابیدن استفاده می نمایند. بچه نهنگ ها در هفته های اول زندگی شان فاقد چربی کافی هستند تا به آسانی روی سطح آب شناور شوند. این در حالیست که در عین حال به خواب زیادی نیاز دارند. بدین سبب نهنگ های جوان برای خواب و استراحت، در جریان پس روی(slipstream) مادرانشان می مانند و در حقیقت در جریان آبی که حاصل از شنای مادر در پشتش ایجاد می شود شنا می کنند تا بدنبال مارشان کشیده شوند. در طول این مدت، مادر نمی تواند شنا را متوقف نماید، چونکه در غیر این صورت نوزاد غرق می شود.
جریانِ پس رو به ناحیه ای از پشتِ یک جسم متحرک می گویند که در آن دنباله و ردی از یک سیال(معمولاً آب یا هوا) با سرعتی مشابه و قابل قیاس با جسم متحرک اصلی در حرکت است. این واژه را برای ناحیه متحرک نزدیک به جسمی که مایعی در اطرافش درحال حرکت است(مثلاً آب شیار پشت قایق ها و کشتی های تندرو) نیز به کار می برند.
نهنگ های مادر و نهنگ های بالغ برای استراحت از استراتژی متفاوتی استفاده می نمایند. نهنگ ها آگاهانه تنفس می کنند، یعنی آنها آگاهانه تصمیم می گیرند که نفس بکشند و تنفس شان مانند انسان ها خود به خودی نیست. نهنگ ها آگاهانه تنفس می کنند، یعنی آنها آگاهانه تصمیم می گیرند که نفس بکشند و تنفس شان مانند انسان ها خود به خودی نیست.
آنها هنگام خواب فقط نیمی از مغز خودرا خاموش می کنند و نیم دیگر آن بیدار است که به یاد نهنگ می آورد که به سطح بیاید و نفس بکشد و آن چشمی که به نیم کره ی بیدار مغز متصل است، برای نظارت و بررسی خطر باز می ماند.
۱۰. انسان شکارچی اصلی نهنگ آبی
تنها شکارچی طبیعی شناخته شده برای نهنگ های آبی، «نهنگ قاتل» است. اما از قرن نوزدهم، شکارچی اصلی نهنگ آبی کسی جز انسان نبوده است.
همانطور که پیش تر اشاره شد، نهنگ ها خصوصاً در اوایل قرن بیستم به شکل گسترده جهت استفاده از روغن آنها شکار می شدند. تنها در سالهای ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۱ نزدیک به ۳۰ هزار نهنگ کشته شدند. جمعیت جهانی نهنگ های آبی تا سال ۱۹۶۶ به کسری ناچیزی از تعداد کل نهنگ های پیش از صید کم شد و در همان سال بود که کمیسیون بین المللی شکار نهنگ(IWC) از اینگونه محافظت کرد.
کمیسیون بین المللی شکار نهنگ به مجموعه کشورهایی گفته می شود که گردهم آمده اند و به مفاد معاهده بین المللی تعدیل شکار نهنگ(ICRW) پایبندند. این معاهده در دوم دسامبر ۱۹۴۶ در واشنگتن آمریکا به امضا رسید و هدف آن پشتیبانی از جمعیت نهنگ ها و توسعه درست صنعت شکار نهنگ بود.
وظیفه اصلی این کمیسیون زیر نظر داشتن وضعیت نهنگ ها و تعیین زمان بندی برای شکار آنها در سراسر جهان است. این اندازه گیری ها و بررسی ها منجر به این می شود که برخی گونه بطور کامل تحت پوشش صیانت از شکار درآیند، در منطقه هایی شکار نهنگ ممنوع اعلام گردد و در بخش های دیگر محدودیت هایی بر شمار یا بزرگی نهنگ هایی که امکان شکارشان وجود دارد، اعمال شود. برای مثال شکار بچه نهنگ ها یا نهنگ های مادر که با فرزندشان هستند، ممنوع می باشد. همین طور این کمیسیون از پژوهش های پیرامون نهنگ ها حمایت مالی می کند.
با این وجود، این کمیسیون و این معاهده به نقش انسان در از بین بردن جمعیت نهنگ های آبی پایان نداد. بااینکه گزارش های مربوط به گرفتار شدن های کشنده در وسایل ماهیگیری تجاری نادر شده است، اما خیلی از نهنگ های آبی دارای زخم هایی هستند که به سبب برخورد ابزار ماهیگیری با آنها به وجود آمده است.
همین طور برداشت تجاری کریل که منبع غذایی اصلی نهنگ ها است و اثرات تغییرات آب و هوا نیز بر تعداد نهنگ های آبی تأثیر می گذارد.
برخورد با کشتی ها نیز خطر دیگری برای نهنگ های آبی است، خصوصاً در مناطقی که زیستگاه آنها با خطوط کشتیرانی همپوشانی دارد. همین طور تصور می شود که سر و صدای کشتی ها این قابلیت را دارد که تعدادی از سیگنال های نهنگ ها را مختل کند و شاید بر توانایی آنها برای حرکت و یافتن جفت تأثیر بگذارد.
با این وجود، یک خبر خوب وجود دارد. امروزه بنظر می رسد تعدادی از جمعیت نهنگ ها با نرخی بیش از هفت درصد در سال درحال بهبود و بازیابی هستند و این شانس وجود دارد که این موجودات اعجاب انگیز را از لیست گونه های در معرض انقراض حذف نماییم. حالا ما خوش بینانه منتظر آن روز هستیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان gph در مورد این مطلب