ستاره ای که از یک ابرنواختر جان سالم به در برد
یک ستاره از یک ابرنواختر جان سالم به در برده تا همچنان بدرخشد و چالشی برای نظریه های قدیمی درباره ابرنواخترها باشد.
به گزارش کوتاه کننده لینک به نقل از ایسنا و به نقل از آی ای، تاکنون نظر جامعه علمی بر این بوده است که وقتی یک ستاره از یک ابرنواختر عبور می کند، به صورت کامل ناپدید می شود. با این وجود، امکان دارد همیشه اینطور نباشد.
یک ابرنواختر(Supernova) زمانی رخ می دهد که یک ستاره ی پرجرم درحال مرگ، آغاز به خاموش شدن می کند. آن گاه به صورت ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید می کند و در پس خود، یک هسته کوچک نوترونی به جای می گذارد. طی این انفجار، ستاره، ماده خویش را به سمت فضا پرتاب می کند و امکان دارد درخشندگی آن به مدت چند روز از کل یک کهکشان هم بیشتر باشد. هنوز هم میتوان بقایای درخشان ستاره های منفجر شده را که صدها یا هزاران سال قبل از هم پاشیده اند، مشاهده کرد.
ابرنواخترها بسیار نادر هستند، اما به قدری درخشان هستند که حتی یکی از همین ابرنواخترها در گذشته، در چین و در روز با چشم غیر مسلح مشاهده شده است.
بنابر این تعریف، شاید این گونه به نظر برسد که وقوع ابرنواختر، سرنوشت نهایی یک ستاره باشد، ولی ستاره شناسان اخیرا ستاره ای کشف کرده اند که بنظر می رسد از این روند انفجاری جان سالم به در برده است.
دانشمندان ستاره قدرتمندی را مشاهده کرده اند که توانسته از یک ابرنواختر جان سالم به در ببرد و همچنان به درخشش خود ادامه دهد. بر مبنای بیانیه مطبوعاتی محققان دانشگاه "کالیفرنیا سانتا باربارا"(UC Santa Barbara)، در واقع این ستاره، بعد از ابرنواختر حتی درخشان تر از قبل شده است.
این رویداد شامل ابرنواختر گرماهسته ای "SN ۲۰۱۲Z" است و از دل داده های تلسکوپ فضایی "هابل" بیرون آمده است.
یک مشاهده غیرمنتظره
"کورتیس مک کالی" محقق فوق دکتری در دانشگاه "کالیفرنیا سانتا باربارا" و رصدخانه "لاس کامبرس"(Las Cumbres) نویسنده ارشد این مطالعه اظهار داشت: ما انتظار داشتیم زمانی که جدید ترین داده های "هابل" را دریافت کردیم، یکی از دو چیز را ببینیم. یا ستاره ای که به صورت کامل ناپدید می شود یا ستاره ای که در تصاویر پیش از انفجار دیدیم، اما هیچ کس انتظار نداشت که ستاره ای زنده را ببیند که درخشان تر شده باشد. این یک معمای واقعی بود.
ستاره "SN ۲۰۱۲Z" از نوع عجیبی از انفجار گرماهسته ای تشکیل شده بود که گاهی اوقات "ابرنواختر نوع Iax" نامیده می شود. این انفجار، تیره تر و ضعیف تر از نوع سنتی تر یعنی "ابرنواختر نوع Ia" است. حتی فرض شده است که این ابرنواختر یک ابرنواختر نوع Ia شکست خورده است.
حالا مشاهدات "SN ۲۰۱۲Z" امکان دارد این نظریه را تأیید کند.
"SN ۲۰۱۲Z" برای نخستین بار در سال ۲۰۱۲ در کهکشان مارپیچی "NGC ۱۳۰۹" کشف شد. حالا بعد از رصد دقیق آن طی این سال ها، محققان براین باورند که این ستاره نیمه منفجر شده بعد از ابرنواختر، درخشان تر شده است چونکه اصطلاحا به حالت بسیار بزرگتری پف کرده است.
این ابرنواختر به اندازه کافی قدرتمند نبود که تمام مواد اطراف را از خود دور کند، ازاین رو مقداری از آن به چیزی که به آن "باقیمانده ی محدود" می گویند، سقوط کرد. حالا تیم تحقیقاتی حتی انتظار دارد که با گذشت زمان، این ستاره، حالت اولیه خویش را از سر بگیرد.
"اندی هاول" استادیار دانشگاه "کالیفرنیا سانتا باربارا" و دانشمند ارشد رصدخانه "لاس کامبرس" می گوید: طبیعت تلاش کرد این ستاره را نابود کند، اما این ستاره قدرتمندتر از آن چیزی بود که ما تصور می کردیم. این ستاره هنوز همان ستاره است، اما بشکلی متفاوت و در واقع از مرگ گریخته است.
حد چاندراسخار
مدت ها اعتقاد بر این بود که ابرنواخترهای نوع Ia زمانی منفجر می شوند که یک ستاره کوتوله سفید به حد معینی در اندازه برسد که به آن "حد چاندراسخار" می گویند. اما این نظریه با گذشت زمان رد شد، چونکه خیلی از ابرنواخترها جرم کمتری از این داشتند و ایده های جدیدی ظاهر شد که نشان می داد چیزهای دیگری سبب انفجار آنها می شود.
"حد چاندراسخار"(Chandrasekhar limit) نام حدی در نجوم است که وضعیت ستاره پس از انفجار را مشخص می کند، بطوریکه اگر جرم هسته ستاره پس از انفجار از "حد چاندراسخار" کمتر بود، هسته ستاره به کوتوله سفید تغییر می کند(خورشید در این دسته جای می گیرد) و اگر بیشتر بود هسته ستاره، ستاره نوترونی یا سیاه چاله می شود. این مقدار را "سوبرامانیان چاندراسخار" فیزیکدان هندی به دست آورد و مقدار این حد تقریباً برابر ۱.۴ جرم خورشید است.
در این مورد، محققان براین باورند که این رشد تا حد نهایی، دقیقا همان چیزی است که برای "SN ۲۰۱۲Z" رخ داده است.
"مک کالی" می گوید: نتایج ابرنواختر نوع Ia عمیق است. ما دریافتیم که ابرنواخترها حداقل می توانند تا حد چاندراسخار رشد کنند و منفجر شوند. با این وجود، حداقل در بعضی مواقع، انفجارها ضعیف هستند. حالا باید بفهمیم که چه چیزی سبب می شود یک ابرنواختر شکست بخورد و به یک نوع Iax تبدیل گردد و چه چیزی سبب موفقیت آن بعنوان یک ابرنواختر نوع Ia می شود.
منبع: كوتاه كننده لینك
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان gph در مورد این مطلب